Ci praŭda, što žančyny havorać bolš? Vučonyja paraŭnali bałbatlivaść mužčyn i žančyn
31.01.2025 / 20:11
Doŭhi čas isnavała pierakanańnie, što žančyny značna bolš havarkija za mužčyn. Adnak novaje maštabnaje daśledavańnie pakazvaje, što realnaść značna bolš składanaja.
Jak piša PsyPost.org, novaje daśledavańnie, apublikavanaje ŭ Journal of Personality and Social Psychology, asprečvaje stereatyp, što žančyny značna bolš bałbatlivyja za mužčyn.
Hety stereatyp šyroka raspaŭsiudžany i padtrymlivajecca z dapamohaj miedyja, litaratury i kulturnych naratyvaŭ. Adnak jašče ŭ 2007 hodzie daśledavańnie pakazała, što mužčyny i žančyny vymaŭlajuć prykładna adnolkavuju kolkaść słoŭ za dzień — kala 16 000. Niahledziačy na ŭvahu, jakuju atrymała hetaje daśledavańnie, jaho krytykavali za toje, što vybarka była zanadta małoj (udzielnikaŭ było 396 čałaviek) i adnastajnaj.
Navukoŭcy z Aryzonskaha ŭniviersiteta vyrašyli pravieryć hetyja vyniki ŭ bolš maštabnym daśledavańni. Jany vykarystali danyja 22 daśledčych vybarak, sabranych za 14 hadoŭ (2005—2019) u ZŠA, Šviejcaryi, Sierbii i Aŭstralii. Kolkaść udzielnikaŭ skłała 2197 čałaviek va ŭzroście ad 10 da 94 hadoŭ.
Dla fiksacyi havarlivaści vykarystoŭvaŭsia śpiecyjalny aŭdyjofiksatar (Electronically Activated Recorder, EAR), jaki pieryjadyčna zapisvaŭ navakolnyja huki na praciahu dnia. Taki padychod dazvoliŭ navukoŭcam zafiksavać naturalnuju havorku ŭdzielnikaŭ, paźbiahajučy skažeńniaŭ, źviazanych z subjektyŭnymi acenkami.
Atrymanyja 631 030 zapisaŭ prajšli analiz, uličvajučy praciahłaść zapisu i kolkaść hadzin niaspańnia, kab zabiaśpiečyć dakładnaść vynikaŭ.
Daśledavańnie paćvierdziła, što žančyny za dzień vymaŭlajuć na 1073 słoŭ bolš za mužčyn — 13 349 suprać 11 950. Adnak z ulikam vialikaj indyvidualnaj źmienlivaści navukoŭcy pryjšli da vysnovy, što hetaja roźnica niedastatkovaja dla taho, kab śćviardžać pra značnuju pieravahu žančyn u havarlivaści.
Aŭtary źviartajuć uvahu na vyjaŭlenuju imi cikavuju suviaź pamiž uzrostam i źmienaj havarlivaści mužčyn i žančyn. Siarod padletkaŭ roźnica składała ŭsiaho 513 słoŭ na karyść dziaŭčynak, a siarod maładych ludziej 18—24 hadoŭ — 841 słova.
Adnak u katehoryi darosłych (25—64 hady) žančyny havaryli ŭ siarednim na 3275 słoŭ bolš za mužčyn, i tolki ŭ hetaj hrupie roźnica była statystyčna značnaj. Zatoje siarod pažyłych ludziej (65+ hadoŭ) mužčynskaja havarlivaść krychu pieravažała — jany havaryli ŭ siarednim na 788 słoŭ bolš za žančyn.
Daśledčyki taksama vyvučali, ci ŭpłyvaje ŭzrovień stresu na havarlivaść. Pavodle niekatorych hipotez, žančyny mohuć vykarystoŭvać havorku jak sposab źniać napružańnie. Adnak atrymanyja danyja nie paćvierdzili hetuju zdahadku: uzrovień stresu nie mieŭ istotnaha ŭpłyvu na kolkaść słoŭ ni ŭ mužčyn, ni ŭ žančyn.
Akramia faktyčnaha analizu havarlivaści, navukoŭcy vyvučali, jak udzielniki sami aceńvajuć svaju bałbatlivaść. Žančyny ličyli siabie bolš havarkimi, čym mužčyny, ale hetyja acenki nie zaŭsiody supadali z realnymi danymi.
Naprykład, siarod maładych darosłych hiendarnaja roźnica ŭ subjektyŭnych acenkach była ŭtraja bolšaj za faktyčnuju roźnicu ŭ kolkaści skazanych słoŭ. Heta śviedčyć pra toje, što hramadskija stereatypy mohuć upłyvać na samaŭsprymańnie ludziej, navat kali jano nie adpaviadaje rečaisnaści.
Jašče adnoj cikavaj znachodkaj pry analizie dynamiki havarlivaści stała toje, što ŭ siarednim u paraŭnańni z 2007 hodam ludzi stali mienš razmaŭlać: štodzionnaja kolkaść słoŭ skaraciłasia prykładna na 3 000. Heta moža śviedčyć pra źmieny ŭ sacyjalnych zvyčkach.
Niahledziačy na šyroki achop danych, daśledavańnie maje peŭnyja abmiežavańni: vysokaja statystyčnaja niapeŭnaść vynikaŭ, adnosnaja adnastajnaść vybarki i niavyznačanaść taho, jak kantekst znosin upłyvaje na razmoŭnaść. Taksama ŭ daśledavańni ŭličvalisia tolki binarnyja hiendarnyja katehoryi, što nie adlustroŭvaje vopyt niebinarnych ludziej.