«U 2021-m byŭ uražany niehatoŭnaściu USU adbivać napady». Što piša Załužny ŭ svaich miemuarach
Były hałoŭnakamandujučy Uzbrojenymi siłami Ukrainy, a ciapier pasoł u Vialikabrytanii Valeryj Załužny napisaŭ knihu «Maja vajna». Što ŭ joj cikavaha?
«Dzialusia z vami svaim ułasnym raskazam pra siabie, pra maje dumki i žyćciovyja rašeńni. «Maja vajna» — heta pieršaja kniha tryłohii, nad jakoj ja pačaŭ pracavać jašče ŭ sakaviku 2023 hoda. Rukapisy źbirała i redahavała maja žonka, za što ja joj vielmi ŭdziačny.
Heta kniha — apovied dla moładzi, jakoj ja chaču danieści važnuju iścinu: u žyćci mahčyma ŭsio, kali ty hetaha vielmi chočaš. Marcie i idzicie da svajoj mary!» — napisaŭ Valeryj Załužny na svajoj staroncy ŭ fejsbuku.
«Maja vajna» achoplivaje padziei ad dziacinstva Załužnaha da 24 lutaha 2022 hoda. Adnak niekalki raździełaŭ pryśviečany ŭžo poŭnamaštabnaj vajnie Rasii suprać Ukrainy.
Pa słovach Załužnaha, vajskoŭcam jon vyrašyŭ stać jašče ŭ dziciačym sadku, kali čuŭ pieśniu z takimi radkami:
Za mojej krovatkoj zahudieł motor,
Pokatił po polu bronietransportior.
Padajut snariady, zaviazałsia boj.
Ty nie bojsia, mama, ja s toboj!
Sustreča z hadałkaj
Jak zhadvaje Załužny, uviesnu 1997 hoda, jon, tady kursant Adeskaha instytuta suchaputnych vojsk, jechaŭ razam ź inšymi kursantami ŭ ciahniku Adesa — Žytomir. Spadarožnica, «pryhožaja i elehantnaja» žančyna prykładna 30-40 hadoŭ, prapanavała pavaražyć kursantam na kartach.
Pavodle pryznańnia Załužnaha, hetaja ideja jaho «strašna napałochała», u jaho «navat chaładok prabieh pa spaciełaj śpinie». «Nie, ja nie chacieŭ viedać, što budzie», — piša jon.
Parazmaŭlaŭšy ź inšymi kursantami, žančyna, pa słovach Załužnaha, padsieła da jaho i skazała, što čuje «kryki i stohny, płač dziaciej». Niekalki siekund jana hladzieła chłopcu ŭ vočy, a potym zajaviła, što dalej nie moža kazać.
«Z hetymi słovami jana abchapiła hałavu rukami, abapioršysia łokciami ab stoł. U hetaj paŭzie ja zaŭvažyŭ uvažlivyja pohlady i adkrytyja ad cikavaści raty maich spadarožnikaŭ.
«Što zdaryłasia? Čamu nie?» — užo nie ciarpiełasia i mnie. «Ja ŭbačyła vajnu. Strašnuju. U nas tut. A ty tam samy hałoŭny»,
— piša Załužny i adznačaje, što ŭspomniŭ hety vypadak u kancy lutaha 2022 hoda «pad niepasilnym ciažaram adkaznaści i strašnych dumak». «Nie, ja nie bajaŭsia taho, što adbyvajecca, ja bajaŭsia stracić siły vytrymać heta ŭsio».
Stan ukrainskaj armii
U knizie hienierał apisvaje siarod inšaha prablemy ŭkrainskaj armii — heta pytańnie z zabieśpiačeńniem, adsutnaść mahčymaści arhanizavać naležnuju bajavuju padrychtoŭku, faktyčnaje razzbrajeńnie i staraja postsavieckaja sistema kiravańnia.
Uspaminajučy svaju vučobu jon piša: «Poŭnaje biaspraŭje małodšych kamandziraŭ pierad starejšymi adbivałasia i na ich padnačalenych. Jany pavinny byli bajacca. Nie treba było bajacca sistemy, bo jaje nie isnavała. Daŭno nie było partyi, jakaja pilna sačyła adusiul. Razmytaj zdavałasia i Radzima, jakaja nie davała haračaj vady i ciapła ŭ kłasy. Ale bajacca možna asobnaha čałavieka. Kali hety čałaviek prymušaje siabie bajacca».
Były hałoŭnakamandujučy nahadvaje, što tolki ŭ 1999 hodzie dziaržava pačała płacić aficeram zarobki. Da hetaha siamja staršaha lejtenanta Załužnaha ledźvie zvodziła kancy z kancami i isnavała na aficerski pajok.
U svajoj knizie Załužny nahadvaje najbolš krytyčny pieryjad dla Uzbrojenych sił Ukrainy — 2011 hod. U hety čas destruktyŭnyja pracesy dasiahnuli piku, i sistema pačała metanakiravana razburacca.
Za dva hady štat 51-j asobnaj miechanizavanaj bryhady, kamandziram jakoj byŭ Załužny, źmienšyŭsia amal udvaja, dyzpaliva za miesiac vydavali ŭsiaho 20 litraŭ.
Reformy ŭ armii pačalisia tolki paśla aneksii Kryma i pačatku bajoŭ u Danbasie. Vučeńni z bajavoj stralboj stali štodzionnaściu. Štohod prachodzili efiektyŭnyja vučeńni orhanaŭ kiravańnia.
Vizit «druhoha čałavieka ŭ dziaržavie»
Adzin z samych jarkich momantaŭ u knizie — heta ŭspamin pra pryjezd u siaredzinie 2015 hoda ŭ «siektar B» (jon achoplivaŭ terytoryju vakoł Daniecka) «druhoha čałavieka ŭ dziaržavie».
Załužny nie nazyvaje jaho imia, tolki charaktaryzuje jak čałavieka, jaki vałodaje nie tolki palityčnaj siłaj, ale i vialikim administracyjnym upłyvam. Žurnalisty miarkujuć, što heta moh być tahačasny sakratar Rady nacyjanalnaj biaśpieki i abarony Ukrainy Alaksandr Turčynaŭ.
Delehacyja vypiła harbaty, vajskoŭcy zrabili spravazdaču ab situacyi, adpravilisia na pazicyi. Pieršy prypynak — akopy. Załužny piša:
«— A čamu taki bardak? — Spytaŭ Jon, pavaročvajučysia ŭ moj bok.
Ja nie viedaŭ, što adkazać čałavieku, jaki ni razu nie byŭ u bai, u akopie. Nie viedaŭ, jak rastłumačyć, što takoje vajna.
<…>
— A čamu ŭ vas akopy nie ababity drevam?
— (…) lesu katastrafična nie chapaje. U nas jaho prosta niama.
— Dziŭna, — skazaŭ Jon, — vakoł šmat dreŭ, piłujcie, kolki treba. Paśla hetych słoŭ Jon raźviarnuŭsia i nakiravaŭsia da vychadu.
«Dy pajšoŭ ty na*uj», — padumaŭ ja sabie».
Na pasadzie hałoŭnakamandujučaha
Załužny piša, što daviedaŭsia ab žadańni kiraŭnictva krainy pryznačyć jaho hłaŭkomam USU ŭ mai 2021 hoda. Da jaho zajechaŭ pryjaciel (znoŭ bieź imia) i zajaviŭ, što ŭ vajennym kiraŭnictvie płanujucca źmieny.
Załužny adkazaŭ, što heta niadziŭna — «pra kryzis, jaki nastaŭ u armii, viedajuć usie». Pavodle jaho słoŭ, sam jon u toj momant «užo bačyŭ siabie, na žal, nie va Uzbrojenych siłach». Ale pryjaciel skazaŭ, što kamandavańnie Hienštabam žadajuć pieradać mienavita jamu. I jon heta kamandavańnie pryniaŭ.
Załužny piša, što ŭ 2021 hodzie ŭžo pachła vialikaj vajnoj. Pavodle jaho słoŭ, na novaj pasadzie jon byŭ uražany niehatoŭnaściu USU da adbićcia napadaŭ pa niekalkich napramkach. U armii nie chapała zbroi i techniki, ale hałoŭnaj trahiedyjaj, pa słovach Załužnaha, była słabaść sistemy.
Jak atrymałasia pačać kontrnastup u 2023 hodzie
Były hałoŭnakamandujučy amal nie zhadvaje kontrnastupalnyja apieracyi 2022 hoda, zatoje nadaje šmat uvahi kontrnastupu 2023 hoda.
Jon pryznaje, što nastupalnaja apieracyja pa troch asnoŭnych napramkach, jakuju spłanavaŭ Hienieralny štab, ledź nie vyklikała hłyboki kryzis u adnosinach z partniorami. Zabieśpiačeńnie armii na toj momant aceńvajecca na ŭzroŭni 50-60%, a inžyniernymi srodkami — na 10-15%.
Pad pahrozaj, padkreślivaje jon, było praviadzieńnie apieracyi na poŭdni, tamu što haračyja hałovy ŭ Minabarony padšturchoŭvali Zialenskaha da pierakidvańnia bajazdolnych častak na ŭschod, dy i sam prezident chacieŭ chutkich pieramoh.
Dapamoh vypadak. U toj momant u The Washington Post patrapiła infarmacyja ab ukrainskich čaściach i padraździaleńniach, jakija prachodzili padrychtoŭku na palihonach NATA. Na asnovie hetych źviestak možna było zrabić vysnovy ab kolkasnym i jakasnym składzie ŭsioj ukrainskaj hrupoŭki. Nieabchodna było praduchilić publikacyju materyjału.
Minabarony Ukrainy paabiacała haziecie intervju Załužnaha, kali tyja źviestki nie buduć apublikavanyja. A jon vykarystaŭ intervju, kab zajavić, što kontrnastupleńnie — «heta nie šou».
«Intervju, jakoje supakoiła zapał adnych i viarnuła na ziamlu inšych», — piša pra jaho Załužny.
Nakład knihi Załužnaha — 20 tysiač asobnikaŭ. Jak paviedamlajecca, za pieršyja sutki było raskuplena bolš za 4500 ekzemplaraŭ. Pry hetym tyraž pastupaje ŭ vydaviectva pa častkach, tamu za miesiac paśla vychadu knihi pakupnikam było adpraŭlena tolki kala 6500 knih. Nastupnaja dastaŭka płanujecca naprykancy studzienia.
«Ja ŭbačyła vajnu, a ty tam hałoŭny»: Załužny apisaŭ u knizie sustreču z varažbitkaj 25 hadoŭ tamu
Va Ukrainie vyjšła pieršaja bijahrafija eks-hałoŭnakamandujučaha USU Valeryja Załužnaha
«Z Załužnym vidavočnaja reč: Zialenski nie moža im kiravać». Ukrainskaje hramadstva i vojska napružyłasia ŭ čakańni losavyznačalnaj adstaŭki
«Nie chapała siły». Załužny zhadaŭ, što daviało jaho da śloz z pačatku rasijskaha ŭvarvańnia
Kamientary
dla nieho okončiłaś
Počiemu by i nie napisať
Eto mnohim intieriesno.
Tiem nie mienieje čitať intieriesno.