Hetyja pradukty mohuć źnizić ryzyku raźvićcia raku toŭstaj kiški — samaha raspaŭsiudžanaha ŭ Biełarusi
Vyniki novaha daśledavańnia prademanstravali, što bahatyja kalcyjem pradukty źnižajuć ryzyku raźvićcia raku toŭstaj kiški. Ale nie tolki jany.
Rak toŭstaj kiški staŭ samym raspaŭsiudžanym ankałahičnym zachvorvańniem u Biełarusi. U šmatlikich daśledavańniach navukoŭcy vyjavili, što hetaj niehatyŭnaj tendencyi spryjaje racyjon charčavańnia, bahaty na ŭltraapracavanyja pradukty, ałkahol i pierapracavanaje miasa.
Novaje daśledavańnie brytanskich vučonych, vyniki jakoha apublikavanyja ŭ časopisie Nature Communications, dazvoliła vyjavić pradukty, spažyvańnie jakich źnižaje ryzyku hetaha zachvorvańnia. Dla hetaha jany praanalizavali danyja ab dyjecie bolš za paŭmiljona žančyn, jakaja ŭklučała 97 praduktaŭ i roznych pažyŭnych rečaŭ. Siaredniaja praciahłaść pieryjadu analizu skłała 16 hadoŭ.
Na pieršym miescy pa karyści apynulisia pradukty, bahatyja kalcyjem. Daśledčyki vyjavili, što spažyvańnie dadatkovych 300 milihramaŭ kalcyju kožny dzień źviazana sa źnižeńniem ryzyki raka pramoj kiški na 17%.
Šklanka małaka (200 hramaŭ) u dzień źnižaje jaje ŭ siarednim na 14%, a 50 hramaŭ johurtu — na 8%. Pryčym u jeŭrapiejcaŭ, evalucyjna adaptavanych da spažyvańnia małaka, hety efiekt akazaŭsia jašče bolš vyražanym (źnižeńnie ryzyki na 40% pry štodzionnym spažyvańni 200 hramaŭ małaka).
Achoŭny efiekt kalcyju tłumačycca tym, što jon źviazvaje žoŭcievyja i tłustyja kisłoty ŭ kišečniku, źnižajučy ich kancerahienny efiekt, a taksama ŭmacoŭvaje ślizistuju abałonku kišečnika.
Jak adznačajuć aŭtary, achoŭnyja ŭłaścivaści małaka i johurtu źviazany nie tolki z najaŭnaściu ŭ ich kalcyju, ale i takich pažyŭnych rečyvaŭ, jak mahnij, kalij, fosfar i rybafłavin. U toj ža čas nijakaha stanoŭčaha efiektu nie prademanstravali marožanaje i syr.
Inšymi praduktami i pažyŭnymi rečyvami, jakija źnižajuć ryzyku raka toŭstaj kiški, choć i ŭ mienšaj stupieni, źjaŭlajucca šmatki dla śniadanku, sadavina i celnaziernievyja pradukty, jakija bahatyja na klatčatku, folijevuju kisłatu i vitamin S.
Jak tłumačać navukoŭcy, asnoŭny achoŭny efiekt źviazany mienavita z klatčatkaj, jakaja pavialičvaje abjom kałavych mas, paskaraje tranzit ježy praz kišečnik i źnižaje kancentracyju patencyjna kancerahiennych rečyvaŭ, pamianšajučy ich uździejańnie na ścienki kišečnika.
Akramia taho, klatčatka ŭ pracesie fiermientacyi ŭ toŭstaj kišcy ŭtvaraje karotkałancuhovyja tłustyja kisłoty, jakija źnižajuć kisłotnaść i padaŭlajuć utvareńnie škodnych žoŭcievych kisłot. Taksama achoŭnyja ŭłaścivaści mohuć być źviazany ź inšymi karysnymi kampanientami, što źmiaščajucca ŭ hetych praduktach.
U toj ža čas daśledavańnie paćvierdziła isnujučyja danyja ab suviazi ałkaholu, čyrvonaha i pierapracavanaha miasa z ryzykaj zachvorvańnia na rak toŭstaj kiški.
Tak, dadatkovyja 20 hramaŭ ałkaholu ci adzin vialiki kielich vina ŭ dzień pavialičvajuć ryzyku hetaha zachvorvańnia na 15%. A štodzionnaje spažyvańnie 30 hramaŭ čyrvonaha i pierapracavanaha miasa (kaŭbasy) — na 8%.
Kamientary