«Ja sam usio rabiŭ pravilna». Syn dyjakana paprasiŭ pazbavić vizy dačku hienierała — i trapiŭ u turmu za palityku
Syn hrodzienskaha dyjakana Andrej Aŭsijevič pravioŭ za kratami bolš za try hady. Voś jaho historyja.
«Bajsoł» adkryŭ zbor, kab dapamahčy Andreju ŭładkavacca ŭ zamiežžy i pačać pracavać — dapamahčy možna tut.
«Adzin z supracoŭnikaŭ pakazaŭ mnie moj kamientar nakont dački adnaho minskaha hienierała, jakaja tady vučyłasia ŭ Polščy»
Andrej z šmatdzietnaj (5 dziaciej) siamji viernikaŭ. Jaho baćka — protadyjakan Ivan Aŭsijevič — prasłužyŭ šmat hadoŭ u Hrodzienskim kafiedralnym sabory, a potym jaho pieraviali ŭ drabniejšy hrodzienski prychod bližej da doma. U pačatku 2020-ha baćka pieražyŭ insult i apynuŭsia ŭ invalidnym vazku — heta pastaviła kryž na mahčymaści słužyć.
30-hadovy chłopiec — pravasłaŭny viernik, ale paŭtarać šlach baćki nie chaciełasia: bačyŭ, nakolki heta ciažka. U siaredzinie 2010-ch Andrej adsłužyŭ u armii, ale pracu ŭ Hrodnie nie znajšoŭ — daviałosia jechać u Słavakiju na budoŭlu. Potym pracavaŭ kiroŭcam na miasakambinacie ŭ Hrodnie, ale zvolniŭsia i adtul — praź niazhodu z umovami pracy i nizkim zarobkam.
Paśla miasakambinata Andrej aficyjna ŭładkavaŭsia apiakunom baćki-invalida, atrymlivaŭ za heta kala 200 rubloŭ ad dziaržavy. Ciaham niekalkich miesiacaŭ paśla vybaraŭ-2020 chłopiec udzielničaŭ u pratestach. Adnojčy byŭ zatrymany — akazałasia, što jaho pierabłytali ź inšym pratestoŭcam.
Ale paźniej zacikavilisia i samim Andrejem. U pačatku maja 2021 hoda chłopca vyklikali ŭ RUUS pahutaryć — byccam by dziela taho, kab jon 9 maja nie vyrašyŭ udzielničać «va ŭsialakich akcyjach». Na padychodzie da RUUS jaho i zatrymali. Adnačasova zładzili vobšuk doma ŭ chłopca na vačach chvoraha baćki.
Aficyjna chłopiec trapiŭ pad uvahu, bo pakinuŭ kamientar, jaki nibyta źniavažyŭ učastkovaha. Jamu mianiali artykuły i spynilisia na artykule 130 — raspalvańnie varažniečy.
Ale chłopiec pryčynu bačyć u inšym:
«Kali ja byŭ u HUBAZiKu, adzin z supracoŭnikaŭ pakazaŭ mnie moj kamientar nakont dački adnaho minskaha hienierała, jakaja tady vučyłasia ŭ Polščy. Ja tam napisaŭ, kab jaje pazbavili vizy. I hubazikaviec skazaŭ: maŭlaŭ, kab nie hety kamientar, my b ciabie navat nie šukali.
Prosta napisaŭ toj kamientar i zabyŭsia na jaho. Potym chacieŭ znajści tuju dačku hienierała, ale nie zdoleŭ».
Vynikam staŭ prysud u try z pałovaj hady źniavoleńnia.
Ci nie rasčaravaŭsia ŭ carkvie za čas u kałonii?
U lutym 2022-ha chłopiec apynuŭsia ŭ mahiloŭskaj kałonii. Uspaminaje, jak pracavaŭ «na łučynie»: maleńkija dzieraviački treba było źbirać u pakieciki, potym pa hetyja pakieciki pryjazdžała fura i advoziła na vytvorčaść.
Andrej naviedvaŭ carkvu ŭ kałonii. Kaža, što ludziam za kratami ŭvohule časta robicca cikavaj relihija, voś tolki tam heta maje svaje asablivaści:
«Napeŭna, sprabujuć zahładzić vinu, znajści sabie prabačeńnie, apraŭdać, što tam znachodziacca. Šmat chto lubić kazać — maŭlaŭ, ja trapiŭ siudy, i mahčyma, heta mianie zaścierahło, bo na voli mianie b ci zarezali, ci ja pamior by ad pieradozu.
Niekatoryja sychodziać u relihiju tak mocna, što ažno hałava zavaročvajecca. Čytajuć Bibliju, zavučvajuć jaje častki na pamiać i ŭsim raskazvajuć dy naviazvajuć, jak i što treba rabić, chacia nie nadta razumiejuć, što jany pračytali».
Andrej apisvaje turemnaha śviatara jak čałavieka, jaki nijak nie ŭpłyvaje na stanovišča ludziej za kratami. A što, kali takomu śviataru daviadziecca ŭzajemadziejničać z turemnymi paradkami — naprykład, pieršym u čarhu na pryčaście stanie čałaviek «nizkaha statusu», a ŭžo za im — astatnija viaźni? Chłopiec upeŭnieny, što śviatar dakładna nie budzie vyrašać hetaje pytańnie, hetym buduć zajmacca viaźni.
U chryścijanstva šmat ideałaŭ nakont taho, jak stavicca da viaźniaŭ. Andrej pryznajecca — adčuvaŭ siabie niekamfortna ad taho, jak heta pracuje nasamreč:
«Nie vielmi narmalna, kali niekatoryja śviatary i ijerarchi zapluščvajuć na ŭsio heta vočy. Jany ihnarujuć toje, što nasamreč adbyvajecca, niekatoryja ŭvohule pierachodziać na bok zła. Ale šmat chto tam na našym baku, usio razumiejuć i padtrymlivajuć.
Duchavienstva, jakoje pryjazdžaje ŭ kałoniju, maje zadaču prosta tam słužyć. Jany mohuć aśviacić pradukty, pryniać spoviedź abo pryčaścić — i ŭsio. Jany asabliva i nie ŭpłyvajuć na zonu».
Pieražytaje, adnak, nie źmianiła jaho staŭleńnie da carkvy. Andrej razvažaje, što kali niejkija struktury i pradstaŭlajuć pravasłaŭje ŭ Biełarusi, heta nie značyć, što jany niasuć adkaznaść za pavodziny ŭsich viernikaŭ.
Na dumku chłopca, pradstaŭniki relihij mahli b zaniacca vychavańniem sapraŭdnych kryminalnikaŭ za kratami, vučyć ich, što takoje dabro i zło.
A što takija ludzi mahli b zrabić dla palitviaźniaŭ, jakich vypraŭlać nie treba?
«U ideale — zrabić tak, kab jany tam nie znachodzilisia, adstojvać pazicyju dabra, spraviadlivaści i sumlennaści, i nie tolki ŭ zonach, a paŭsiul. Kaniečnie, u mianie jość nakont hetaha nierazumieńnie. Farmalna ty kažaš, što padtrymlivaješ usie hetyja ideały, a nasamreč nie toje što im nie spryjaješ, a robiš supraćlehłyja hetym ideałam rečy».
«Ja sam usio rabiŭ pravilna»
Va ŭspaminach Andreja zona — heta pa sutnaści kancłahier: pa darozie na pramzonu nie chapaje tolki nadpisu na bramie «Praca vyzvalaje», jak u nacysckich łahierach. Chłopiec kaža, što ŭ mnohich supracoŭnikaŭ turemnaj sistemy prostaja meta — zarablać hrošy i niejak zabaŭlacca.
A jak «zabaŭlacca», kali ŭ ciabie jość ułada nad ludźmi? Možaš kahości padstavić, kahości nakiravać u ŠIZA ci na krytuju turmu. Zhadvaje Andrej i źbićci viaźniaŭ, charakternyja dla mahiloŭskaj kałonii.
«Niekatoryja viaźni kažuć: maŭlaŭ, kali b my viedali zakony, my b mahli im (supracoŭnikam — «NN») niešta zładzić. Ale ničoha ty b nie zdoleŭ, jany prosta źviazali b ciabie i źbili, i nijaki zakon tabie nie dapamoh by», — adznačaje były palitviazień.
Paśla vyzvaleńnia Andrej zrabiŭ polskuju vizu (na heta syšło niekalki miesiacaŭ) i źjechaŭ ź Biełarusi. Nie bačyŭ sensu zastavacca, tym bolš što jon, syn hrodzienskaha protadyjakana, znachodzicca ŭ śpisie «terarystaŭ», to-bok značna abmiežavany — bieź śpiecyjalnych dazvołaŭ nie moh, naprykład, aformić kartku ci nabyć sim-kartu.
Dy i Biełaruś była ŭžo nie taja, što na čas jaho zatrymańnia. Akramia źmieny ŭ atmaśfiery, chłopiec maje jašče adno cikavaje nazirańnie:
«Bačna, što ŭ paraŭnańni z 2020-2021 hadami našy harady prychodziać u zaniapad. Kali ty jedzieš pa ich, zaŭvažaješ, što śmiećcia stała bolej, damy abšarpanyja — hrošaj na ŭsio nie chapaje».
U listapadzie 2024 hoda jon apynuŭsia ŭ Polščy. Ciapier žadaje vučycca 3D-madelavańniu — jašče da źniavoleńnia Andrej sprabavaŭ asvoić adpaviednyja prahramy.
Chłopiec kaža, što pryniaŭ svoj dośvied źniavoleńnia:
«Kaniečnie, mnie nie vielmi pryjemnyja tyja, chto heta ŭsio zładziŭ, chto zachapiŭ uładu. Ale kali i złavacca, to tolki na ich, bolš mnie niama kaho vinavacić. Ja sam usio rabiŭ pravilna, ja sieŭ u turmu nie tamu, što rabiŭ niešta niezakonnaje ci strašnaje, mianie pasadzili inšyja ludzi. Heta ich prablema, a nie maja».
«Bajsoł» adkryŭ zbor, kab dapamahčy Andreju ŭładkavacca ŭ zamiežžy i pačać pracavać — dapamahčy možna tut.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ
Kamientary
)
charakterna. a kali Biblija była ŭvohule na niezrazumiełaj movie, a prychažanie da taho ž niepismiennyja, to što jany razumieli z taho, što im čytajuć? zrešty i zaraz našmat tak - kaścioły na polskaj, carkva - na carkoŭnasłavianskim
Piaty hod nie spyniajecca płyń "abižanych" u Polšču,Litvu i dalej paŭsiul... Nie,z takimi hramadzianami ja ryzykuju nie dažyć da Biełaruskaj Biełarusi...